Mardin’ Kaçış Planı 36 Saat Cuma – Pazar

10:00 ARA SOKAKLAR

Otelde kahvaltınızı ettiniz ve Mardin sokaklarına çıktınız. Şehrin yeni tarafında oyalanmaya değmez, Mardin’de akla ilk gelen üstü üste setler halinde dizilmiş altın sarısı taşlardan oluşan şehrin eski kısmı.. Dünyanın en eski 3 şehrinden biri olan Mardin 2500 yıllık bir şehircilik anlayışını kendine özgü taşı ve mimarisiyle günümüze taşıyor.  Bu şehri  keşfetmenin en kolay yolu ise yürüyerek gezmek. Özellikle de şehir ile ilgili en ufak bir detayı bile kaçırmak istemiyorsanız…

Mardin Çarşısının ana yolu olan 1. Caddeye geldikten sonra (ki bu cadde tek yön) elinizde fotoğraf makinesi hemen ara sokaklara dalın. Mardin’in ara sokakları yazın gölge oluşturacak kadar dar, ama bir cenaze ve onu taşıyan 4 kişinin geçeceği kadar geniş yapılmış. Bu da şu müjdeyi veriyor: Araba yooook!!!! Ne bir korna sesi, ne ezilme tehlikesi , ne egzoz borusundan çıkan gazlar. Mardin taşından yapılmış o birbirinden güzel evler , konaklar insanı adeta büyülüyor. İlgimi çeken bir şey daha var. O da Sokakların pırıl pırıl olması.. Nedenini ise az sonra öğreniyorum.Mardin’in ara sokaklarına araba giremeyince, çöpleri toplamak için başka bir çözüm bulunmuş: Eşekler. Üstelik bu eşekler kadrolu… Kadrosuz olanlar ise turist taşıyor. Yani olur da yürümekten yorulursanız, taksi-eşekler emrinize hazır. Üstelik özel şoförlü!!!

ABBARALAR

Büyüleyen bir diğer özellik ise Abbaralar… Mardin şehirciliğinin en keyifli tarafı bu abbaralar çünkü bu yer altı köprüleri bir mahalleden diğerine saniyeler içinde geçmenizi sağlıyor ve üstelik çok güzel fotoğraf veriyorlar. Abbaraların alt kısmı kamuya ait, üst kısmı ise ev sahibinin mülkiyetinde…. Her abbaraya, hemen üstündeki konağa sahip olan  ailenin adı verilmiş. Burda kime sorsanız, söz konusu olan abbaralar olunca anında şair kesiliyorlar. Abbaralar için “Karanlıklar içinde ruh dinginliğinin ferah aydınlığa geçişinin simgesi” diyorlar.

Abbaralar eskiden aşıkların buluşma yeri , kabadayıların ise kavga mekanıymış.

Romantik olan bir şey daha var… O da Mardin’in taş evlerindeki taş süslemeler.

İnsan Mardin de dolaşırken her an kafasını gözünü yarabilir. Çünkü burada, binaların ve taş oymacılığının güzelliği karşısında büyülenip,bastığınız yere değil  hep havaya yani binalara bakıyorsunuz… Mardin yapılarında kullanılan taşlar çok özel. Bu taşlar ocaktan çıktığında yumuşacık oluyorlar.  Ardından gölgede işlendikten ve istenilen şekil verildikten sonra ışığa çıkartılıyorlar . Bu tür kireçtaşlarının tebeşirimsi özellik sunmaları, ince tane yapılı olmaları, çıkartıldıklarında rahatlıkla çizilebilecek özelliklere sahip olmaları ince işçilik için albenilerini arttırıyor.

11:30 TELLALAR ÇARŞISI

Ara sokaklar bir süre sonra sizi Tellalar Çarşısına getirecektir. Burada Hasan Özcan’ı  bulun. Bakır tepsi üzerine Mardin’in artık simgesi haline gelmiş olan başı kadın, vücudu yılandan oluşan bir figür olan Şahmaran’ı kabartma halinde işliyor. Size bir yandan Şahmaran’ın hikayesini anlatıyor, bir yandan bu bakır tabakları nasıl işlediğini gösteriyor. “Şahmaran’ın resmi hangi evde olursa o eve uğur ve bereket gelir” diyor. Bir bakmışsınız “alışveriş yapmayı düşünmüyorum” gibi havalı cümleler kurarken, tabakları üçer beşer çantanıza atmışsınız bile.

12:30 RIDO’NUN YERİ:

Acıktığınız zaman herkesin size vereceği adres aynı: “Rıdo’nun kebabını yemeden gitme!”

1920’lerde ilk kurulan dükkanda işletme bugün de devam ediyor.Dükkan son derece gösterişsiz. Yiyeceği yerde ambiyans arayanlardansanız Rıdo beklentileriniz hiç karşılamaz. 1980 lerden kalma banyo seramikleri pek hoş görünmüyor.Ancak aradığınız lezzet ise o zaman asla hayal kırıklığına uğramazsınız.Muhteşem! Rıdo’nun Mardin kebabı Anadolu’nun başka yörelerinde de kullanılan bıçak kıymasından yapılıyor. Kebap büyük bıçaklar kullanılarak etin elle kıyma haline getirilmesi ile hazırlanıyor. Kıymada kuzu ve süt danası eti kullanılıyor. Etler günlük olarak kasaptan alınıp etin sinirleri mutlaka ayıklanıyor. Kebap ısıtılmış lavaş ile birlikte servis ediliyor. Etin yağı ile ıslanmış lavaşın tadı harika. Bıçak ile kıyılan, yöresel kuzu kıymasının tadına doyamayacağınızdan eminim iyisi mi siz baştan 1,5 porsiyon söyleyin. Fiyatlar gayet uygun. Salata, garnitür, 1.5 kebap, lavaş, kola dahil Rıdo’dan  13 milyona kalktığımı bilirim. Üstelik kemerimi gevşetmek zorunda kalaraktan! Adres: 1. cadde no:203

14:00  KASİMİYE MEDRESESİ

Kasimiye Medresesi , özellikle de fotoğraf çekmeyi sevenler için bir şölen gibidir. Ama benim gibi fotoğraf karemde “mimari yapılarda insan unsuru” bulunsun diyenlerdenseniz o zaman Medresenin bekçisi ile yetinmek zorunda kalacaksınız çünkü burada ziyaretçiler dışında pek kimseleri göremiyorsunuz. Evlenemeyip evde kaldıysanız, patronunuzdan kurtulmak istiyorsanız, yeni Donald Trump olmak gibi hayalleriniz varsa doğru adrestesiniz çünkü Kasimiye Medresesinde , medresenin girişindeki havuza yanlamasına bozuk para atarsanız ve havuza girerse dileğinizin  gerçekleşeceğine inanılıyor. Bu paranın yanlamasına girmesi olayı ise pek zor. Buraya gelmeden önce evinizin küvetinde biraz alıştırma yapmanızı ve böylece bozukluklarınızın cebinizde kalmasını tavsiye ederim.

Akkoyunlu Hükümdarı Cihangir oğlu Kasım Padişah Mardin’e atandığı zaman şehri onarmak için hummalı bir faaliyete başlamış. Bu özverili çalışmasını taçlandıran ve günümüze kadar mükemmel yapısıyla ayakta durabilen bu çok amaçlı medreseyi yaptırmış.

Bu medresenin içinde kapısı yarın insan boyunda olan 2-3 metrekarelik sınıflar var.. Kapıların bu kadar küçük yapılmış olma nedeni, içeriye giren kişiyi eğilmek zorunda bırakmak ve buna muteakip içerde bulunan kuran ve ilme saygıyı perçinletmek olduğu söylenegelir.

İslami düşüncede su ile insan yaşamı arasında kurulan bağlantı ise hayranlık uyandırıcı! Adeta küçük bir roman gibi…Çeşmeden akan su doğumu, döküldüğü yer çocukluğu ve gençliği, sonraki ince uzun bölüm olgunluk ve yaşlılık çağını temsil eder. Buradan büyük bir havuzda biriken su da ölümü anlatır. Bu su, havuzdan kanallarla büyük bir ovaya ulaştırılır. burada da toprağa geri döneceğimiz ve muhtelif yaşam formlarında tekrar doğacağımız anlatılır.

17:00 ALIŞVERİŞ

Tekrardan Mardin Çarşısındayız. Cercis Murat Konağı’ndaki akşam yemeğinden önce biraz alışveriş yapabilirisiniz. Buraya has bir sanat olan Telkari almak üzere dükkanların vitrinlerine bakıyorum. Kısaca gümüş tel işleme sanatı anlamına gelen “telkari”, ince tel haline dökülen gümüşün bükülmesiyle oluşturulan küçük motiflerin bir araya getirilmesi olarak biliniyor. Tümüyle el işçiliğine dayalı bir sanat. Telkari sanatı ile yaygın olarak tütün kutusu, sigara ağızlıkları, aynalar, tepsiler, kemerler, küpeler, kolyeler, düğmeler ve yüzükler yapılabiliyor. Ben iki küpe aldım ve 15 TL verdim. Ancak annem de çok beğendi ve Istanbul’a döndüğümde el koydu. Yani siz siz olun, hevesli aile üyelerini de hesaba katıp birkaç parça birden satın alın!

20:00 CERCİS MURTA KONAĞI’NDA AKŞAM YEMEĞİ:

Mardin’e gelip de , Cercis Murat Konağı’nda yememek, Mısır’a gidip piramitleri görmeden dönmekle eş gibi. “Gitmedim” dediğinizde “Haaay huuyyy” nidalarıyla karşılanıyorsunuz. Bu konağın olağan üstü geleneksel ve büyülü ambiyansı bir yana mönü inanılmaz. Gelen meze tepsisinde yok yok. 12 kepçeyi andıran kaşığın bir tabağa konması ile servis edilen mezeler ; muammara, Humus, Zeytin mezesi, Patlıcanlı meze, köy yoğurdu, nohut ve bezelyeli gibi farklı seçeneklerden oluşuyor. Ve hepsi birbirinden leziz! Cevizli ekmek ve ayran ile harika bir başlangıç yapıyorum.. Ara sıcak olarak ise Süryani usulü içli köfte sipariş ediyor ve keyiften kendimden geçiyorum. Ünlü güneydoğunun sert kakuleli kahvesi mırra ile nokta koyuyorum….Önceden rezervasyon yaptırmakta fayda var.

Adres: Birinci Cadde No:517 MARDİN

Telefon: 0482 213 75 17